Nằm cách trung tâm thủ đô khoảng 50km về phía Tây, với khí hậu núi cao trong lành và mát mẻ, từ lâu Vườn Quốc Gia Ba Vì trở thành điểm đến lý tưởng cho du khách trong và ngoài nước.

Hiện nay, tổng diện tích của vườn 9.702,41 ha thuộc địa giới hành chính của 15 xã thuộc 3 huyện của TP Hà Nội và 2 huyện, thành phố của tỉnh Hòa Bình cách trung tâm Thủ đô 60 km về phía Tây.

Vườn Quốc Gia Ba Vì có 1.209 loài thực vật trong đó có 21 loài thực vật quý hiếm được ghi trong sách đỏ Việt Nam như: Bách xanh, Sến mật, Phỉ ba mũi, Dẻ tùng sọc trắng, Hoa tiên, Râu hùm, Kim tuyến... Hệ động vật có 63 loài thú, với nhiều loài quý hiếm như: Cầy gấm, Cu li lớn, Gà lôi trắng, Rồng đất, Cà cuống, Bướm rồng đuôi trắng...

Từ cổng chính đi lên khoảng 1km du khách sẽ tới khu vườn xương rồng này. Thực chất đây là một dự án với kế hoạch sưu tầm các loại xương rồng ở nhiều nơi.

Nằm dưới một vách đá dựng đứng gần chân núi Ba Vì từ hàng ngàn năm nay, do sự trượt gẫy của địa chất đã vô tình hình thành nên một cảnh quan kỳ thú với tảng đá to lớn được xắp xếp ngay ngắn, vững trãi,tạo nên một am động thiên tạo. Từ nhiều năm nay, nhân dân địa phương đã xây dựng, tôn tạo nơi đây thành am thờ Ngọc Hoa công chúa.

Rừng thông ở Ba Vì nằm ở sau vườn xương rồng và khu vực Ba Vì Resort cốt 400m, đây là địa điểm rất thú vị để chụp ảnh, dựng lều cắm trại. Đặc biệt nếu dựng trại vào buổi chiều tối các bạn sẽ được nghe rõ tiếng thông reo rất thú vị.

Hoa cúc quỳ hay còn gọi là hoa dã quỳ, hoa sơn quỳ, hoa hướng dương dại… được người Pháp đưa về trồng trên núi Ba Vì từ những năm 30 của thế kỷ trước. Hiện nay hoa Cúc quỳ phân bố tự nhiên giữa những vạt rừng xanh của Vườn quốc gia Ba Vì, mùa hoa Cúc quỳ bắt đầu nở vào khoảng từ đầu tháng 11 đến trung tuần tháng 12 dương lịch hàng năm.

Du khách có thể ngắm dã quỳ ngay từ cổng vào và kéo dài rải rác trên đường lên cốt 400m, khu vực rừng dã quỳ tập trung ở phía sau rừng thông cốt 400m. Qua rừng thông cốt 400 khoảng 200m du khách gửi xe rồi rẽ trái đi bộ khoảng 300m sẽ đến được rừng hoa Dã quỳ, nơi đây có diện tích rộng khoảng trên 10 ha, gồm 05 khu, có tuyến đường mòn dài trên 3km.

Ở khu trại hè, ẩn hiện trong màu xanh của cây lá là khu nhà bếp nay chỉ còn bức tường và ống khói. Đã hơn 80 năm từ khi xây dựng nhưng bức tường vẫn còn kiên cố, mấy ống khói vẫn còn nguyên vẹn hình hài, chỉ có điều giờ chúng là nơi sinh sống của các loài cây cổ thụ đã rất già nua. Bên cạnh đó là một ngôi nhà rộng chỉ còn nền xi măng, vốn là nhà tập trung của trại hè, với những bức tường dù nằm lẫn trong cây cỏ vẫn toát lên vẻ đẹp kỳ lạ.

Ở vị trí cốt 800m là khu phế tích gồm nhà thờ, những biệt thự nghỉ mát hoang sơ tuyệt đẹp. Nhà thờ cổ ở Ba Vì chỉ còn lại cái khung với những bức tường được phủ một màu xanh của rêu phong, của những tán cây cổ thụ.

Đền Thượng còn gọi là Chính cung thần điện, là nơi thờ Đức Thánh Tản Viên Sơn, tọa lạc trên đỉnh núi Ba Vì ở độ cao 1227m. Theo truyền thuyết và Ngọc phả có liên quan cho rằng đền Thượng được xây dựng từ thời An Dương Vương, đến thời Vua Lý Nhân Tông đền Thượng được xây cất với quy mô lớn và tín ngưỡng thờ Thánh Tản Viên lan rộng khắp vùng đồng bằng Bắc bộ. Theo truyền thuyết để lại, để xây dựng đền Thượng, nhà nước phong kiến đã phải huy động nguồn nhân lực rất lớn ở hai bên bờ sông Đà, dân chúng nối tay nhau chuyển vật liệu từ sông Đà lên đỉnh núi Tản để xây đền.

Qua sân đền chính, leo thêm hơn trăm bậc đá nữa du khách sẽ tới điểm cao nhất của đỉnh Tản Viên. Ở đây đặt tượng thờ Mẫu Cửu Trùng Thiên, ban Mẫu địa và ban Bát tiên.

Ngôi đền thiêng thờ Bác nằm ở độ cao 1.296 mét, là đỉnh cao nhất dãy Ba Vì. Chuyện kể rằng, sinh thời Bác Hồ muốn tro cốt của mình sau này khi qua đời sẽ được đặt ở ba địa điểm, trong đó có một nơi tại núi Ba Vì. Vì thế, ý tưởng xây một đền thờ Bác ở đây theo di nguyện của Người được nêu ra và ngay lập tức đã được hưởng ứng nhiệt liệt.

Ngôi đền mang phong cách kiến trúc truyền thống có 8 mái đao uốn cong ở bốn phía, dựng trên những chiếc cột tròn trên chân đá tảng… Đền được xây dựng theo kết cấu bền vững, uy nghiêm.

Tháp báo thiên (hay còn gọi là Báo thiên bảo tháp) được xây dựng gần đền thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh trên đỉnh Vua núi Ba Vì và hoàn thành năm 2010 nhân dịp kỷ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội. Tháp gồm có 13 tầng, cao 26,9m, trên cùng là quả hồ lô lớn bằng đồng. Xung quanh tháp gồm có 88 pho tượng lớn nhỏ và 8 vị Kim cương, được quay về 8 hướng. Công trình được xây dựng để phục vụ tín ngưỡng của nhân dân.