Di tích Đồn Mộc Lỵ nằm ở vị trí từ quốc lộ 6 đi cửa khẩu Lóng Sập chỉ khoảng 1km. Tấm bia lịch sử Đồn Mộc Lỵ nằm giữa khoảng sân rộng cùng khuôn viên của Trường THCS Tây Tiến đã ghi lại chiến công oanh liệt của bộ đội ta.

Đồn Mộc Lỵ được thực dân Pháp xây dựng từ năm 1951, trên núi với vách đá tai mèo dựng đứng, án ngữ ngã ba đường quốc lộ 6 từ Hà Nội lên Tây Bắc, quốc lộ 43 từ Việt Nam sang vùng Thượng Lào.

Do có địa thế hiểm trở, mức độ kiên cố cao, bố trí hoả lực dày đặc nên được mệnh danh là “Chiếc áo giáp sắt” bất khả xâm phạm của thực dân Pháp ở phân khu Sơn La. Thực dân Pháp bố trí ở Mộc Lỵ hơn một tiểu đoàn, được trang bị nhiều vũ khí có hỏa lực mạnh do tên quan ba Pháp Vanh - Xăng chỉ huy.

Vì đây là cứ điểm rất quan trọng nên ngay từ khi ta bắt đầu mở chiến dịch, tướng Pháp Đờ-ly-na-rét đã đích thân tới đây để kiểm tra việc bố trí phòng và giao nhiệm vụ cho sĩ quan, binh lính, phải chống giữ đến cùng khi bị tấn công. Đêm 19 tháng 11 năm 1952, ta đột nhập, giải tán trại tập trung, đưa dân ra vùng an toàn và siết chặt vòng vây quanh vị trí đồn. Đúng 23 giờ 30 phút đêm 19 tháng 11, ta bắt đầu nổ súng tiến công.

Sau 3 giờ chiến đấu vô cùng ác liệt, giành từng tấc đất, từng mét hào, trận đánh đồn Mộc Lỵ kết thúc thắng lợi. Cứ điểm Mộc Lỵ bị tiêu diệt gọn. Cái “lá chắn thép” trên cửa ngõ phía nam Tây Bắc bị đập tan. Với chiến thắng Mộc Lỵ, huyện Mộc Châu được giải phóng, thoát khỏi ách kìm kẹp của thực dân Pháp...

Ngày 24 tháng 1 năm 1998, Đồn Mộc Lỵ đã được xếp hạng Di tích lịch sử Cấp Quốc gia.

Ngày nay, Đồn Mộc Lỵ không chỉ là nơi tham quan, ôn lại lịch sử hào hùng của cha anh ta mà còn là nơi giáo dục truyền thống yêu nước, giáo dục các thế hệ trẻ cùng nhau gìn giữ bảo vệ và xây dựng quê hương ngày một giàu đẹp hơn.