Vật cù là trò chơi truyền thống đầy tính thượng võ, khá phổ biến, gần gũi với người dân nhiều làng quê. Ở vùng quê Xứ Nghệ mà tiêu biểu là ở huyện Thanh Chương, nơi có dòng sông Lam chảy qua, môn vật cù có những nét đặc trưng mang tính địa phương tiêu biểu.

Hội vật cù Thanh Chương xuất hiện từ khoảng đầu thế kỷ 15. Bắt nguồn từ việc chọn những lực sĩ khỏe mạnh, nhanh nhẹn để sung vào đội quân của tướng Phan Đàn - một võ tướng của vua Lê Thái Tổ, coi việc quân ở vùng này, dần dà hội vật cù trở thành một sinh hoạt mang tính hội lễ đậm nét dân gian được mọi người ưa thích.

Hội vật cù được tổ chức vào dịp Tết nguyên đán hàng năm, bắt đầu từ ngày mồng Hai, mồng Ba tết đến hết Khai hạ mồng Bảy tháng Giêng. Ngoài ra, đến kỳ lễ hội đền Bạch Mã (Võ Liệt - Thanh Chương) - nơi thờ tướng quân Phan Đàn - vào các ngày 12 - 13 và 14 tháng 6 âm lịch, hội vật cù lại được tổ chức ngay tại đền với quy mô nhỏ hơn, mang yếu tố tâm linh. Dù tổ chức vào dịp đầu xuân hay lễ hội thì không khí vẫn luôn náo nhiệt và luôn thu hút đông đảo mọi người tham gia cổ vũ.
Địa điểm tổ chức vật cù thường là những sân cát bên bờ sông hay ở ngay trong làng. Người tham gia hội vật cù phải là những vận động viên khỏe mạnh, mưu trí và thật khéo léo, để giành giật, tranh cướp quyết liệt nhằm ôm cho được quả bóng bằng củ chuối gọt nhẵn, cản phá đối phương đưa cù vào sọt (hố) của bên mình. Các đội cởi trần đóng khố, chít một giải vải trên đầu. Để phân biệt người mỗi bên, thường quy định màu sắc của khố hay giải vải. Ở huyện Thanh Chương, có ba hình thức chơi cù gồm: cù gôn, cù đẩy và cù nước. Kết thúc cuộc chơi, đội nào có lần đưa cù vào đích của đối phương nhiều hơn là đội thắng.

Hội vật cù là cuộc thi đấu giữa các làng xã, nhưng các cổ động viên rất đoàn kết, vô tư cùng nhau hò reo, đánh trống, chiêng cuồng nhiệt cho đội nhà cũng như đội bạn với những đường chạy cù ngoạn mục. Nét đẹp trong hội vật cù còn thể hiện ở chỗ kết thúc hội vật, không kể thắng hay thua, các vận động viên tham gia đều chia vui chúc mừng.

Đến nay, Hội vật cù được xem là một hội truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa của địa phương, góp phần cố kết cộng đồng, quảng bá hình ảnh, con người và di sản văn hóa của Thanh Chương đến với mọi miền trong và ngoài tỉnh.