Hình ảnh cây đa, bến nước, sân đình chắc hẳn đã quá quen thuộc với những miền quê Việt Nam. Nhưng cây đa này lại được người Hải Phòng nhắc nhiều đến vậy bởi có lẽ một phần là vì vị trí đặc biệt của nó, ngay giữa thành phố đông đúc, nhộn nhịp. Cây Đa Mười Ba Gốc có lịch sử văn hóa tại Hải Phòng với tuổi đời trên 300 tuổi. Đây cũng là cây cổ thụ lớn tuổi nhất ở Việt Nam.

Năm 2014, Cây đa Mười Ba Gốc được công nhận là di sản thiên nhiên quốc gia. Nó cũng thu hút khách du lịch Hải Phòng thiên về tâm linh đến đây. Đường kính cây gộp 13 gốc chung cỡ khoảng 40 mét. Cây đa có chiều cao trên 10 mét. Diện tích chu vi 13 cây khoảng 28 – 30 mét, bao gồm 1 gốc cây chính và 12 gốc cây phụ. Phía dưới cây đa, người dân từ xưa đã lập đền thờ cho Đức Thổ Vương. Đức Thổ Vương là người đã có công khai hoang và sáng lập ra vùng đất nơi đây. Bên cạnh đó, người dân còn cho biết, ngôi miếu còn thờ các quan, cô, cậu, thần và các vong hồn.

Có rất nhiều sự tích về Cây đa 13 gốc được người dân tương truyền kể lại. Thế nhưng được nhắc đến nhiều nhất có lẽ là Truyền thuyết về Hai Bà Trưng cưỡi voi đi ngang qua đây trong trận đánh quân Nam Hán năm xưa. Voi của Hai Bà đã dùng vòi bẻ ngọn đa để ăn, vậy nên, cây đa hạn chế về chiều cao mà chỉ có thể phát triển chiều ngang. Nhưng cũng có truyền thuyết lại cho rằng, xưa kia có một vị tướng trên đường đi đánh giặc đã dừng chân bên gốc đa và buộc ngựa vào cây khiến ngọn cây bị gãy. Từ đó cây không thể phát triển chiều cao mà phát triển chiều ngang, tán cây rộng mấy trăm mét vuông.

Người dân cũng thờ Bà Chúa Năm Phương, được coi là người bảo hộ bình an cho dân làm ăn, sinh sống. Bên cạnh đó, người dân Hải Phòng còn tin rằng đền cây đa này được Bà Chúa Năm Phương ngự trị, nên cứ như một phong tục lâu đời, mỗi tuần rằm, ngày lễ, Tết, người dân đều đến đây hương khói, lễ Chúa Bà Năm Phương và cầu khấn bình an. Tương truyền, khi xưa Bà Chúa Năm Phương cùng 2 cô hầu đã đi xe kéo dạo quanh vùng đất Hải Phòng. Và cây đa 13 gốc là điểm dừng chân cuối cùng của bà. Vì vậy, nơi đây trở thành một trong những địa danh mang tính tâm linh thiêng liêng và được người dân hết sức chăm lo hương khói.

Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, Cây Đa 13 gốc vẫn hiên ngang với một sức sống dẻo dai và bền bỉ - một sức sống đầy mãnh liệt. Những tán lá vẫn xanh mướt, tỏa bóng mát trên cả một khu đất rộng lớn. Những gốc đa khổng lồ tạo thành những cột lớn nằm vắt vẻo lưng chừng khiến không gian nơi đây nhuốm một màu yên bình, tĩnh lặng đến khó tả.