Từ Thành phố Lào Cai đến "cao nguyên đá" Si Ma Cai chặng đường dài gần 100 cây số. Con đường ngoằn ngoèo men theo những triền núi đá chìm trong biển sương mù đặc quánh. Sau gần 4h đồng hồ trên xe, phố Huyện Si Ma Cai hiện ra thấp thoáng trong sương.

Si Ma Cai là cùm từ đọc chệch của cụm từ "Xênh Mùa Ca", tiếng địa phương có nghĩa là "Chợ ngựa mới". Đã từng đến với Si Ma Cai, chắn chắn không thể không đến chợ một lần cho biết ở Si (cách gọi của đông bào về địa danh Si Ma Cai) có ba phiên chợ mang đậm nét văn hoá đó là chợ Sín Chéng họp vào thứ 4, chợ Cán Cấu họp vào thứ 7, chợ Si Ma Cai họp vào chủ nhật hàng tuần. Ồn ào, náo nhiệt, rực rỡ sắc mầu là đặc trưng của những phiên chợ nơi đây. Người dân đi chợ từ sáng sớm và nhiều khi về đến nhà lúc trời chạng vạng tối. Trước đây, ngựa là phương tiện chủ yếu khi đồng bào xuống chợ nhưng giờ đây cuộc sống đã khá hơn, đường giao thông nông thôn mở đến các thôn bản, nhiều người đã đến chợ bằng xe máy. Chợ bày bán đầy đủ hàng hoá, tạp phẩm, nông sản, vật nuôi và nhiều nhất vẫn là hàng thổ cẩm do bà con làm và một số mặt hàng kim chỉ, vải từ Trung Quốc mang sang. Mỗi chợ đều có một mặt hàng "nổi tiếng" như phiên chợ Sín Chéng với trứng vịt địa phương quả to, thơm ngon mà mỗi khi đến chợ nhiều người từ nơi khác đến đều mua vài chục quả về ăn và làm quà. Phiên chợ Cán Cấu với những chú trâu béo tròn, từ lâu nay cái tên "chợ trâu Cán Cấu" là câu cửa miệng khi người ta nhắc đến phiên chợ này. Hấp dẫn hơn cả vẫn là phiên chợ Si Ma Cai họp nơi Phố Cũ (trung tâm huyện trước đây).

Đã từ lâu, chợ Si Ma Cai là nơi mua bán, trao đổi hàng hoá của bà con các dân tộc trong huyện và của những người buôn bán đến từ Trung Quốc qua lối mở Bến Mảng. Chợ họp từ chủ nhật nhưng từ chiều thứ 7 đồng bào dân tộc từ làng trên bản dưới, từ bên kia bên giới đã lục đục kéo về Phố Cũ. Những chảo thắng cố bắt đầu được chuẩn bị cho phiên chợ ngày mai. Thắng cố là món đặc sản được ưa chuộng nhất chợ. Người vùng cao đi chơi chợ thì đúng hơn, có khi họ chẳng mua gì, cũng chẳng mang thứ gì để đổi hàng hoá, mà chỉ đi khắp chợ ngó nghiêng ngắm nhìn. Mọi người, nhất là đàn ông, cứ đi chợ chắc chắn phải ghé vào hàng thắng cố. Tại đây, họ trò chuyện, hỏi thăm sức khoẻ, công việc, bàn chuyện làm ăn... .Bên hát thắng cố là những chén rượu ngô thơm lừng được rót ra, người vùng cao "gặp bạn là gặp rượu", những chén rượu ngô là kết tinh từ sản phẩm lao động một nắng hai sương của người dân nơi những hốc đá cao trên núi. Chính vì thế, giọt rượu nơi đây đậm đà hơn những nơi khác. Món thắng cố không chỉ là món yêu thích của người Si Ma Cai mà nó còn là điểm dừng chân của người Miền xuôi mỗi khi đến chợ. Chợ tan khi trời đã về chiều, những chàng trai Mông chếnh choáng trong men say lên ngựa ra về, người vợ đi trước dắt ngựa mặt rạng ngời hạnh phúc. Con người Si Ma Cai là vậy, chân chất, giản dị nhưng cũng rất nồng nàn như chén rựu ngô nơi phiên chợ.