Động Mường Vi nằm tại huyện Bát Xát tỉnh Lào Cai, là địa điểm du lịch hoang sơ, hấp dẫn đối với du khách. Có thể nói, tạo hóa đã quá ưu ái mà ban tặng cho Sa Pa những danh thắng đẹp mê hồn. Du khách đến đây không khỏi ngỡ ngàng, trầm trồ trước vẻ đẹp kì vĩ của non nước, núi rừng. Trong đó, động Mường Vi là quần thể hang động tuyệt đẹp được công nhận là di tích cấp Quốc gia. Tuy nhiên, nơi đây chưa được nhiều người biết đến so với các danh lam thắng cảnh khác.

Động Mường Vi nằm cách trung tâm huyện Bát Xát (Lào Cai) gần 20km. Địa đểm du lịch này là một vùng thung lũng rộng được bao quanh bởi những dãy núi đá vôi trùng điệp. Hoạt động kiến tạo của vỏ trái đất đã vô tình tạo nên trong lòng núi một quần thể hang động Mường Vi rộng lớn bao gồm các hang liên hoàn. Trong đó, 3 hang nổi tiếng và đẹp nhất là Cám Rang, Na Rin và Cám Tẳm.

Theo cách giải thích của người dân địa phương, động Mường Vi gắn liền với truyền thuyết từ thưở xa xưa, thuở khai thiên lập địa. Truyện kể rằng, Nơi này có khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp với núi non thơ mộng, hùng vỹ nên thường được các vị tiện lựa chọn là nơi dạo chơi, ngắm cảnh. Vì vậy, xưa kia, Mường Vi còn có tên gọi khác là Mường Tiên. Hàng ngày, các vị tiên xuống đây còn giúp người dân khai khẩn ruộng nương, dạy họ trồng ngô, trống lúa. Nhờ thế, địa điểm tham quan Mường Vi mới có đặc sản gạo Séng Cù thơm ngon nức tiếng khắp nơi như bây giờ. Không những thế, khi trong làng có lễ hội hay đám cưới…, các vị tiên còn cho họ mượn đồ dùng để tổ chức những buổi lễ linh đình, vui vẻ. Nhưng lòng tham và sự thiếu trung thành của con người đã khiến các vị tiên nổi giận. Trước khi bay về trời, các vị thần tiên đó đã biến tất cả đồ đạc thành đá và tạo thành quần thể hang động như ngày nay. Trong hang động hiện nay có muôn vàn các nhũ đá với nhiều hình thù độc đáo. Theo những người dân quanh vùng, đó có thể là những vật dụng đã bị tiên hoá đá.

Với giá trị lịch sử và tự nhiên to lớn, động Mường Vi đã được công nhận là di tích cấp Quốc gia, hứa hẹn trong tương lai, nơi đây sẽ trở thành địa điểm thăm quan Sa Pa nổi tiếng dành cho du khách. Ngày nay, khi đến thăm quan quần thể hang động Mường Vi, du khách vẫn tìm thấy các dấu tích nguyên vẹn trong các hang Na Rin và Cám Rang như trong câu chuyện truyền thuyết trên và choáng ngợp trước vẻ đẹp thiên phú.

Bước qua cửa địa điểm du lịch này, du khách sẽ bắt gặp những chiếc đèn chùm bằng đá được trang trí công phu. Dưới ánh nắng, những chiếc đèn này tỏa ánh sáng lấp lánh trên vòm động. Vào sâu hơn, du khách bước qua những khu hang rộng Động Ná Rin có vòm hang cao từ 5 – 10m được trang trí lộng lẫy bằng những chiếc cột nhũ đá thạch anh hình chóp. Dưới nền động là những dải đá nhỏ tròn tựa như những quả trứng vịt. Thậm chí, nhiều chỗ còn xuất hiện những viên sỏi to hình bẹt, thường được dân địa phương gọi là bánh dầy đá. Dưới chân vách hang là những ruộng bậc thang nhỏ bằng đá nối tiếp nhau, trong lòng của mỗi thửa ruộng có đám bột nhũ đá nhỏ li ti trong suốt, được người dân địa phương gọi là muối hang (cua cám). Đi sâu bên trong, du khách sẽ tới được động Cám Rang nằm trên lưng chừng một quả núi. Do ở vị trí cao nên ít hơi nước, nhũ đá ở đây có màu nâu sẫm và rất rắn chắc. Phía trong hang còn có những tảng đá có hình thù giống như quả bầu dài và mâm ngũ quả rất độc đáo. Phía cuối động có cổng trời, trên cổng được trang trí một dải nhũ đá giống vương miện với những dải ren cầu kỳ óng ánh. Ngày nay, động Mường Vi ngày càng trở thành một địa điểm tham quan hấp dẫn, thu hút được sự quan tâm của du khách thập phương.

Nếu có dịp đi du lịch Sa Pa bạn đừng bỏ qua cơ hội khám phá Mường Vi để thưởng ngoạn khung cảnh thiên nhiên tuyệt vời do tạo hóa ban tặng.