Nằm cách Quốc lộ 1A đoạn đi qua thành phố Quảng Trị chừng 8km về hướng Nam, trên dải đất rộng thuộc làng Trà Lộc, xã Hải Xuân, huyện Hải Lăng, Quảng Trị đã hình thành một vùng hồ nước rộng gần trên trăm ha mà người dân địa phương vẫn gọi với cái tên Trằm Trà Lộc. Nơi đây vẫn còn giữ được vẻ nguyên sơ của một khu nguyên sinh và là địa điểm thu hút rất nhiều du khách...Toàn bộ khung cảnh Trằm Trà Lộc Quảng Trị là cả một hệ sinh thái phong phú, đa dạng. Bao quanh hồ nước là những cụm rừng với bạt ngàn cây lớn nhỏ, đặc biệt là đước và dây leo chằng chịt vắt ngang đầu người, cũng là tổ ấm của những đàn chim, đàn khỉ.Vẻ hoang sơ ấy ngỡ chỉ bắt gặp ở miền sơn cước, nhưng giữa lòng Trung bộ, ta vẫn có thể cảm nhận được màu xanh ngút ngàn của rừng núi, có thể nghe từng nhịp thở của sinh vật bởi nơi đây bình yên và hiền hòa.Ngày trước, do có vị trí chiến lược nên Trằm Trà Lộc được chọn làm căn cứ địa kháng chiến và trạm phẫu thuật tiền phương phía nam Quảng Trị. Chính vì vậy không ít bom đạn đã giội xuống mảnh đất này, đặc biệt là trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Cây lớn nhỏ trong Trằm đan thành vòng tay lớn chở che cho hàng trăm chiến sĩ, bộ đội, gồng mình lên hứng chịu hết mưa bom bão đạn.

Cho đến ngày hôm nay, các cụ già trong làng vẫn chỉ ra được những dấu tích, những mảnh cắt của bom đạn trên thân cây. Cây bấu víu nhau mà sống, rễ dưới nước, rễ trên cạn đan chặt nhau qua bao đời. Sức sống mãnh liệt ấy cũng như sức sống của con người Quảng Trị, chịu thương chịu khó, nương tựa lẫn nhau. ứ mỗi năm tháng 7 về, các chiến sĩ, bộ đội về thắp hương cho đồng đội nằm lại trên các nghĩa trang Đường 9, nghĩa trang Trường Sơn lại không quên ghé về đây thăm lại chiến trường xưa. Ở đấy, người ta cảm nhận được cái quật cường của Trằm Trà Lộc như Rừng xà nu anh hùng trong kháng chiến.


Mùa nắng, ở mảnh đất Quảng Trị tưởng chừng thiêu đốt tất cả, nhưng khi đến với Trằm Trà Lộc, lớp lớp cây xanh làm chiếc ô khổng lồ che khuất ánh nắng mặt trời để cho du khách tha hồ dạo chơi. Thú vị hơn cả là ta có thể bắt gặp những chú khỉ đang ngất ngưởng trên cây, từng đàn chim, cò, vịt trời kéo về đem lại một cảm giác bình yên đến lạ.

Trằm Trà Lộc hấp dẫn du khách không chỉ vì vẻ đẹp hiếm có giữa mảnh đất Trung bộ mà còn níu lòng rất nhiều người bởi vẻ nguyên sơ, mộc mạc như chưa hề có sự tác động của bàn tay con người. Rất nhiều động vật quý hiếm như trăn, rắn, khỉ, chim muông tịch thu được của những tay buôn được đem về thả ở đây.

Sát bên con đường dẫn vào Trằm là hồ nước rộng lớn. Mùa hoa súng, hoa sen nở, mặt hồ điểm thêm sắc tím sắc hồng khiến người ta tưởng chừng đang tận hưởng phong vị mộng mơ, buồn buồn của xứ Huế. Trên những cây cầu bán nguyệt, du khách buông cần câu cá lại thấy thi vị như đang sống trong nông thôn miền Bắc.

Hay ngồi trong những chiếc chòi lá dựng sát mép hồ nhìn ra phía xa xa là từng cụm đước ngâm mình dưới nước tốt tươi, đâu đó một chiếc xuồng nhỏ đi vớt bèo lại mường tượng ra cánh rừng ngập mặn của miền Tây Nam bộ. Người ta thường ví Trằm như một gia đình thống nhất vì ở Trằm, họ có thể hình dung ra ba miền Bắc, Trung, Nam. Đặc biệt, những người tha hương sẽ tìm thấy chút “hồn quê” của mình ở khu truông rú giữa lòng Trung bộ. Cứ vào mỗi vụ lúa đông xuân, người dân trong làng Trà Lộc lại tổ chức lễ hội “phá Trằm”. Người ta quan niệm rằng Trằm là do tạo hóa ban tặng cho con người nên sau những chuỗi ngày lao động vất vả, bà con nông dân lại “phá” Trằm. Gọi là “phá” nhưng thực chất chỉ là đánh bắt cá, tôm, lươn, ốc... ở hồ nước trong Trằm. Từ cụ già cho đến trẻ nhỏ, ai cũng hồ hởi tham gia với rớ, lưới, nơm để bắt những chú tràu, chú chép...

Tan hội, mọi người về nhà với rủng rỉnh những xô cá đầy, những rổ ốc bươu còn há miệng. Thanh niên trai tráng trong làng lựa ra những chú cá to làm một bữa nhậu hay một nồi cháo thơm phức cùng ăn với gia đình. Phần còn lại để dành mấy “o” đưa ra chợ bán. Trằm còn là nơi cung cấp nước tưới cho nông nghiệp, nhờ có Trằm mà cây lúa của bà con nông dân vẫn xanh tươi qua mùa nắng hạn.