Làng nón Phú Gia thuộc xã Cát Tường, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định, cách trung tâm thành phố Quy Nhơn khoảng 35–45 km về phía Bắc, mất khoảng 40–45 phút di chuyển. Nơi đây nổi tiếng với nghề làm nón ngựa truyền thống đã tồn tại hơn 300 năm. Đây là loại nón đặc biệt, từng được sử dụng cho vua quan và binh lính Tây Sơn khi cưỡi ngựa, nổi bật bởi độ bền đẹp và hoàn toàn được làm thủ công từ lá kè, rễ dứa, giang, cùng những hoa văn thêu tay tinh xảo.

Điểm độc đáo của nón ngựa Phú Gia chính là nghệ thuật thêu hoa văn phía trong, thường là các họa tiết mang ý nghĩa cao quý như tứ linh (long, lân, quy, phụng) tượng trưng cho quyền uy, hay tứ quý (mai, cúc, trúc, tùng) biểu trưng cho sự thanh tao, đài các. Các hoa văn này được thêu tay bởi những nghệ nhân lớn tuổi, lành nghề, đòi hỏi sự khéo léo và tỉ mỉ trong từng đường kim mũi chỉ. Quá trình làm nón trải qua khoảng 10 công đoạn thủ công, từ khâu chọn nguyên liệu đến hoàn thiện. Lá kè – nguyên liệu chính – được hái từ rừng núi Bình Định, cùng với cật tre và rễ dứa rừng. Đặc biệt, rễ dứa được chọn là phần đã nằm trong lòng đất từ 2 đến 3 năm để có độ đàn hồi tốt và độ bền cao. Nón được kết từ 10 lớp lá, tạo nên kết cấu dày dặn và chắc chắn. Mũi chỉ để khâu nón làm từ chỉ tàu – loại chỉ trắng, bóng, được rút từ vỏ cây trên núi – tạo nên vẻ đẹp tinh tế cho từng sản phẩm.

Không chỉ mang giá trị về mặt thủ công mỹ nghệ, nón ngựa Phú Gia còn là một điểm đến du lịch hấp dẫn. Du khách có thể đến làng để tìm hiểu, chiêm ngưỡng và trải nghiệm quá trình làm nón, từ đó cảm nhận rõ hơn tinh thần lao động và sự tinh xảo trong từng sản phẩm. Mỗi năm, làng nghề sản xuất hàng ngàn chiếc nón, mang lại thu nhập ổn định cho hơn 100 hộ dân. Tùy vào độ tinh xảo, mỗi chiếc nón có giá từ vài trăm nghìn đến cả triệu đồng. Đặc biệt, vào năm 2024, nghề chằm nón ngựa Phú Gia đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, trở thành niềm tự hào và điểm nhấn văn hóa – du lịch độc đáo của miền đất võ Bình Định.