Làng nghề gốm Vân Sơn là một trong những làng nghề thủ công cổ nhất Bình Định. Ngày xưa, làng gốm nằm tại xóm An Xuân, thôn Nhạn Tháp, xã Nhơn Hậu, An Nhơn. Cách đây khoảng 70 năm, đất sét tốt dùng để làm nguyên liệu tại vùng này khan hiếm. Vì vậy, trung tâm làng gốm phải chuyển ra gần vùng nguyên liệu mới. Từ đây làng gốm Vân Sơn hình thành.

Đất sét dùng làm gốm phải là loại đất có đủ độ mịn nhất định. Đất được lấy lên từ hố sẽ được nén chặt ngay tại chỗ. Khi đất cứng và dẻo thì người thợ sẽ chia chúng ra thành những miếng nhỏ để ráo. Sau đó, người thợ tiếp tục đập vỡ đất lại rồi dùng bao bọc kín chúng. Loại đất này nếu chẳng may thấm nước sẽ làm mất độ bền của đất. Làm sản phẩm khi nung sẽ bị biến dạng.

Cho vừa đủ đất để tạo hình sản phẩm lên bàn gỗ xoay. Tạo hình xong, người thợ dùng dao nhỏ để vẽ, kẻ hoặc khắc hoa văn, đường viền trang trí. Tiếp theo đem hong khô 3 – 4 ngày. Cuối cùng đưa vào lò nung ở nhiệt độ 700ºC.

Công việc xếp gốm và lò nung được gọi là trồng lò. Công đoạn nung cũng được chính tay người trồng lò thực hiện. Người thợ trồng lò kéo là người xếp được nhiều sản phẩm trong cùng một không gian lò. Thợ sẽ chồng sản phẩm nhỏ vào trong cái to hơn. Cứ thực hiện như vậy cho đến khi không chồng được nữa. Tiếp đó, mang bỏ vào một cái chum, cái chum đó đã được luồn vào một cái chum đại. Công việc này tuy đơn giản nhưng cũng cần sự cẩn thận rất nhiều vì khi xếp người thợ còn phải đè, điều chỉnh sao cho khi nung sản phẩm không bị vỡ, sứt mẻ. Vì nếu để gần nhau gốm sẽ co lại không đều gây méo sau khi nung.

Để có được màu đỏ người ta hay đốt lò với cây chành ràng. Loại cây này gặp lửa sẽ cháy cực nhanh. Ngọn lửa đến đâu gốm sẽ đỏ rực ngay đến đấy. Đất sét Vân Sơn rất đẹp nhưng nếu thiếu ánh lửa chành ràng thì không thể tạo ra sản phẩm có sắc đỏ quyến rũ như gốm Vân Sơn được. Gần đây, vì khan hiếm đất dân làng phải mua đất ở xa. Tuy nhiên, với kinh nghiệm của mình người thờ Vân Sơn luôn duy trì được cái màu đỏ quyến rũ đấy.

Trải qua hàng trăm năm, biết bao thăng trầm làng gốm Vân Sơn vẫn tồn tại. Người thợ Vân Sơn với niềm tin yêu nghề truyền thống, vẫn cố gắng vượt qua những cực nhọc của nghề để đem lại cho người dùng những sản phẩm màu đỏ tươi nguyên, rất thân thương, gần gũi.

Gốm Vân Sơn không trau chuốt, cầu kì mà chân chất, hồn hậu. Lặng lẽ góp phần tạo nên nét đẹp riêng cho vùng đất Vân Sơn, Bình Định.