Khi du lịch Nha Trang, du khách thường kết hợp tham quan các địa điểm trong trung tâm như: tháp Trầm Hương, khu du lịch Trăm Trứng, chợ đêm Nha Trang… Ngoài ra, Tháp Bà Ponagar cũng là một địa điểm được nhiều người quan tâm, nhất là những người yêu thích nền văn hóa Chăm Pa cổ xưa.
Tháp Bà Ponagar, hay còn được gọi là khu di tích lịch sử Tháp Bà, nằm trên một ngọn đồi nhỏ cạnh cửa sông Cái, cách trung tâm thành phố Nha Trang khoảng 2km. Nhờ tọa lạc ở vị trí đắc địa cùng lối kiến trúc độc đáo, Tháp Bà Ponagar Nha Trang thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước đến tham quan mỗi năm, nhất là vào mùa lễ hội đầu năm.
Theo cảm nhận về Tháp Bà Ponagar Nha Trang của nhiều du khách, đây không chỉ là công trình kiến trúc độc đáo mà còn có nhiều hoạt động lễ hội đặc sắc. Dưới đây là một số điểm hấp dẫn của địa điểm du lịch Nha Trang này mà bạn không nên bỏ lỡ:
Chiêm ngưỡng kiến trúc Chăm Pa cổ xưa
Nếu bạn là du khách đam mê tìm hiểu về kiến trúc Chăm Pa cùng Hindu giáo, Tháp Bà Ponagar chắc chắn sẽ là điểm dừng chân lý tưởng. Nhiều chuyên gia khảo cổ học đánh giá quần thể Tháp Bà Ponagar Nha Trang là một trong những công trình có kiến trúc độc đáo và tương đối hoàn chỉnh. Năm 1979, Tháp Bà Ponagar Nha Trang đã được được xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia.
Quần thể Tháp Bà gồm 3 tầng với 4 tòa tháp, được xây dựng bằng gạch và trang trí nghệ thuật bằng chất liệu đá – gốm. Điểm đặc biệt là những ngôi tháp này được xây dựng theo kiến trúc Chăm Pa, gạch xây khít và không thấy chất kết dính.
Ngoài ra, trên đỉnh tháp có tượng thần Shiva cưỡi ngưu thần Nandin và nhiều tượng linh vật khác nhau. Ngoài tường tháp được trang trí bằng những hình điêu khắc vào đá như người chèo thuyền, người xay gạo, người đi săn với cung tên… Chính nhờ nét độc đáo này mà mỗi năm, Tháp Bà Ponagar Nha Trang thu hút khoảng 160.000 lượt khách tới tham quan.
Tham quan 3 tầng khu di tích
Tháp Bà Ponagar được xây dựng với 3 tầng chính. Tầng đầu tiên là tầng tháp cổng. Do dấu tích của thời gian nên tầng này không còn nguyên vẹn, chỉ còn sót lại một số tàn tích nhỏ như bậc đá, chân cột trụ… bị đất màu che mất. Do đó, bạn chỉ có thể di chuyển đến tầng 2 bằng cầu thang bằng đá.
Tầng 2 hay còn được gọi là Mandapa (tức là nhà khách, nhà tĩnh tâm), là nơi người dân sửa soạn đồ lễ, trang phục trước khi lên điện chính thực hiện nghi lễ. Tổng quan kiến trúc ở tầng giữa gồm 10 cột trụ lớn được chia thành 2 hàng, chiều cao hơn 3m, đường kính 1m. Xung quanh là 12 cột nhỏ hơn, có chiều cao thấp hơn và toàn bộ được đặt trên bệ có chiều cao khoảng 1m. Cuối cùng, du khách sẽ bước tiếp lên những bậc thang dốc ở tầng giữa để đến với tầng 3.)
Tầng trên cùng là nơi các tháp thờ được xây dựng, hiện nay chỉ còn 4 ngôi tháp. Tháp chính ở dãy trước khá lớn, cao khoảng 23m là được gọi là Tháp Ponagar (dinh Bà). Tháp giữa là dinh Ông, tháp phía Đông Nam là dinh Cố và tháp phía Tây Bắc là dinh Cô, dinh Cậu. Đây cũng là không gian chính để tổ chức các hoạt động văn hóa, nghệ thuật trong các buổi lễ hội.
Hòa mình vào lễ hội văn hóa đặc sắc
Lễ hội Tháp Bà Ponagar Nha Trang được tổ chức từ ngày 20 đến 23 tháng 3 Âm lịch. Đây là lễ hội nhằm bày tỏ sự tôn kính và lòng biết ơn đến mẹ Ponagar – người đã có công dạy người dân cách chăn nuôi, cấy lúa, dệt vải, giúp người Chăm Pa có cuộc sống ấm no.
Lễ hội diễn ra trang nghiêm với những nghi thức tương tự một lễ hội dân gian truyền thống. Bạn có thể trải nghiệm nhiều hoạt động khác nhau như: lễ thả hoa đăng, lễ dâng hương tạ Mẫu, múa Bóng và hát Văn, trình diễn múa lân, hội thi rước nước và bày mâm trái cây dâng Mẫu…
Nếu có dịp đến với thành phố biển xinh đẹp, bạn hãy dành thời gian để dừng chân tại Tháp Bà Ponagar Nha Trang, khám phá lối kiến trúc độc đáo của người Chăm Pa, cảm nhận giá trị lịch sử, văn hóa và tín ngưỡng mà nơi đây đem lại.