Là một trong 6 bảo tàng quốc gia, Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam là nơi trưng bày những hình ảnh, hiện vật phản ánh cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân, đế quốc của quân và dân ta cho đến ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước (30-4-1975). Hàng vạn hiện vật, tài liệu có giá trị được sưu tầm, bảo quản và trưng bày tại bảo tàng là kho sử về cách mạng Việt Nam, Quân đội nhân dân Việt Nam và là điểm nhấn thu hút du khách khi đến Thủ đô Hà Nội.

“Cuốn sử sống” về cách mạng Việt Nam

Thành lập ngày 17-7-1956, Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam (LSQSVN) - ban đầu có tên Bảo tàng Quân đội - có nhiệm vụ nghiên cứu, sưu tầm tài liệu, hiện vật, di tích lịch sử thuộc về quân đội và phản ánh cuộc kháng chiến của nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Ngày 21-12-1959, tới duyệt nội dung trưng bày trước khi mở cửa đón khách tham quan, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Bảo tàng Quân đội là một cuốn sử sống có tác dụng rất to lớn đến việc giáo dục truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta cho người Việt Nam, nhất là thế hệ trẻ. Bảo tàng Quân đội còn giúp khách nước ngoài hiểu rõ về Việt Nam ta, về cuộc đấu tranh chính nghĩa của nhân dân ta. Vì vậy, bảo tàng phải tạo điều kiện tốt nhất để cho khách đến tham quan”. Thực hiện lời dặn của Bác, cán bộ, chiến sĩ Bảo tàng LSQSVN luôn nỗ lực hoàn thành các nhiệm vụ chính trị và chuyên môn để bảo tàng trở thành điểm đến hấp dẫn của Thủ đô Hà Nội.

Hàng vạn hiện vật trưng bày tại khu vực ngoài trời và trong nhà được kết cấu thành từng chuyên đề, phản ánh toàn diện những năm tháng chiến tranh ác liệt nhưng hào hùng của quân và dân Việt Nam.

Phần trưng bày trong nhà được chia thành 3 khu vực S2, S3, S4, nội dung chính gồm: Lịch sử quân sự Việt Nam thời Hùng Vương, An Dương Vương đến trước năm 1930, Lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam qua các giai đoạn từ năm 1930 - 1975, Cách mạng Tháng Tám năm 1945, Cuộc tiến công chiến lược Đông Xuân 1953 - 1954 mà đỉnh cao là Chiến dịch Điện Biên Phủ, Chiến dịch Hồ Chí Minh, Lịch sử quân sự Việt Nam thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc từ năm 1975 đến nay...

Phần trưng bày ngoài trời gồm hai khu với các hiện vật như xác máy bay Mỹ, các loại xe tăng, pháo, súng thần công... Nổi bật trong số hàng vạn hiện vật là 4 bảo vật quốc gia gồm 2 máy bay MiG-21 số hiệu 4324 và 5121, xe tăng T-54B số hiệu 843 và tấm bản đồ “Quyết tâm chiến dịch Hồ Chí Minh”. Đây đều là những hiện vật gốc thể hiện ý chí và tinh thần quyết thắng của quân, dân cả nước.

Những năm qua, Bảo tàng LSQSVN đã đón hàng triệu lượt khách đến tham quan, học tập, nghiên cứu. Trung tá Lê Vũ Huy, Phụ trách Giám đốc Bảo tàng LSQSVN cho biết: “Bên cạnh việc thường xuyên đổi mới hình thức và nội dung trưng bày, chúng tôi còn chú trọng đến công tác sưu tầm hiện vật. Năm 2019, cán bộ bảo tàng đã sưu tầm được 304 hình ảnh và 711 hiện vật, trong đó có nhiều hiện vật quý, có giá trị về văn hóa, lịch sử quân sự Việt Nam. Ngoài ra, chúng tôi còn hoàn thành việc bảo quản 2.125 hiện vật, thực hiện phục chế 18 hiện vật, bảo quản sơ bộ 2.552 hiện vật trên hệ thống trưng bày, phục vụ 115 đoàn đến nghiên cứu”. Ngoài công tác sưu tầm, bảo quản tài liệu, hiện vật, Bảo tàng LSQSVN còn thực hiện nhiều triển lãm chuyên đề được công chúng và các nhà nghiên cứu đánh giá cao.

Những nỗ lực của cán bộ, chiến sĩ Bảo tàng LSQSVN đã và đang khẳng định vị thế của một bảo tàng quân sự đầu ngành nhưng cũng rất gần gũi với du khách trong nước và quốc tế.